Kıyamet Günü-Ragnarök

Odin’in seçkin ve tecrübeli savaşçılardan kurulu bir ordu toplayarak savuşturmaya çalıştığı büyük bir felaket  vardır. Bu , Ragnarök‘tur. Ragnarök sözcüğü bileşik bir sözcüktür. Sözcüğün birinci öğesi olan ragna-“tanrıların düzenleyici gücü” anlamına gelir; ikinci öğesi olan -rok ise “harikalar, yazgı, kıyamet” anlamına gelmektedir. Bu yüzden, Ragnarök sözcüğü tam olarak “tanrıların harikaları/yazısı” anlamına gelmektedir. Fakat sözcüğün ikinci öğesi, ‘alacakaranlık’ anlamına gelen çok daha eski bir sözcük olan Rokkr ile karışmıştır. Bu yüzden asıl anlamı “tanrıların alacakaranlığı” olmuştur.

Tanrılar, Ragnarök’un kendileri için kaçınılmaz bir son olduğunu bilirler, zira yapılacak olan son savaşta yenilecekleri onlara önceden haber verilmiştir. Fakat buna rağmen, savaşa hazırlanmaya devam ederler. İskandinav tanrılarının büyüklüğünün, işte bu kaçınılmaz yazgıya boyun eğmeyi reddetmelerinden ileri geldiği dile getirilir. Bu dünyanın göreceği son çağ, dehşet verici alametlerle başlayacaktır. Önce “korkunç kış” anlamına gelen Fimbulvetryaşanacaktır. Bu kış çok çetin ve uzun geçecektir; arada tek yaz mevsimi bile yaşanmadan üç kış arka arkaya geçecektir. Kavga, gürültü adeta salgın bir hastalık gibi dünyayı saracak, İskandinav toplumunda son derece önemli bir yere sahip olan aile kurumu dahi çatırdayacak, aile içi anlaşmazlıklar alıp başını gidecektir. Bu yüzden ahlaksal bağlar da çözülmeye başlayacak ve işte ondan sonra tam anlamıyla bir yıkım çağı yaşanacaktır:

Savaş baltalarının, kılıçların, kırılmış kalkanların konuşacağı,

Ve fırtınaların kopacağı, kurtların saldıracağı bir çağ başlayacak,

İnsanların çağı sona ermeden hemen önce.

Bu dizelerde Yahudi-Hıristiyan mitolojisinde yer alan Deccal’ın gelişi hakkındaki kıssalarda anlatılan dehşet verici kıyamet alametlerinin yankısını bulmak mümkündür.

Bu çağda ortaya çıkacak birtakım doğal kötülük alametleri de vardır. Güneşin ve ayın, kendilerini yemeye çalışan kurtlardan kaçtıkları için gökyüzünün bir ucundan diğerine koşturup durdukları söylenir:

“Birinci kurt, güneşi yutacak ve insanlar bunun büyük bir felaket olduğunu düşünecekler. İkinci kurt ise ayı yutacak ama bu ilki kadar büyük bir infial yaratmayacak. Yıldızlar gökten düşecek, yer yüzü sarsılacak, dağlar sağa sola savrulacak, bütün bağlar kopacak, zincirler kırılacak ve böylece kurt Fenrir serbest kalacak."

Dünyayı yok edecek başlıca üç kuvvet vardır. Bunlardan biri, savaşçı bir ruh haliyle denizden kıvrılarak gelecek olan Dünya Yılanı Jörmungandr’dır. Jörmungandr’ın denizdeki hareketi büyük dalgalar oluşturur. Bu dalgaların yarattığı gelgit ise Naglfar denen gemiyi yüzdürür. Geminin “tırnak gemi” anlamına geldiği söylenmektedir, zira bu gemi ölülerin kesilen tırnaklarından yapılmıştır. Bu gemide dev Hrym ve Muspell’in kim oldukları bilinmeyen oğulları da bulunmaktadır. Ayrıca Loki de geminin dümenine geçmiştir. Bir ateş demonu olan Surt, emrindeki büyük bir orduyla güneyden saldırıya geçer. Kimileri, Muspell’in oğullarının bu ordu içerisinde yer alacağını düşünmektedir. Ama hepsinden daha korkunç olanı, aç kurt Fenrir’in ağzı adamakıllı açılmış halde büyük bir hışımla saldıracak olmasıdır. Kurdun üst çenesinin gökyüzüne, alt çenesinin ise yer yüzüne değecek kadar büyük olduğu söylenmektedir ve “eğer dünyada yeterince yer olsaydı, ağzını daha da fazla açabilirdi” denmiştir.

İstilacıların yaklaştıklarını gören Heimdall, hemen borusunu üfleyip tanrıları savaş meclisine çağırır. Odin, kendisine bir öneride bulunması için Mimir’in kesik başına danışmak ister ama artık her şey için çok geçtir. Freyr, ateş demonu Surt ile çarpışır ama silahı yeterince güçlü değildir ve bu neden öldürülür. Thor, Jörmungandr’ı öldürmeyi başarır fakat yılan tarafından zehirlendiği için kendisi de ölür. Fenrir, Odin’i yutar. Odin’in oğlu Vidar, kurdu öldürüp babasının intikamını alır. Vidar bunu Fenrir’in kalbini bıçaklayarak yapar.  Başka bir kaynakta ise Vidar, Fenrir’i ağzını yırtarak öldürür. Kurdun alt çenesini ayağındaki demir tabanlı ayakkabıyla yere bastırıp üste çenesini var gücüyle yukarı çekmek suretiyle yapar bunu. Bazı kaynaklarda izine daha önce hiç rastlanmayan iki düello daha anlatılır. Korkunç bir tazı olan Garmr ile tanrı Tyr birbirlerini öldürürler. Ezeli düşmanlar Heimdall ile Loki de birbirlerini katlederler. Bunun üzerine ateş demonu Surt, dünyanın üzerine alevler saçar ve her şeyi yakıp kül eder. Dünya yanar gider. Fakat bu öyküde çok az şey anlatılır. Tanrıların kuvvetleri ile karanlığın kuvvetleri arasındaki savaşa hiç değinilmemiştir bile. Odin’in sırf bu savaşa hazırlanıp tatbikat yapan ve seçkin savaşçılardan oluşan ordusu nereye gitmiştir?

Her halükarda, Ragnarök yaşlı tanrıların düzeninin sonu anlamına gelmektedir. Aslında Ragnarök her şeyin sonu anlamına gelmemektedir. Eski dünyayı mahvetmiş olan hıyanetlerden tamamen arınmış ya da bu tür kötülükleri cezalandıracak olan yepyeni bir dünyanın müjdecisi olarak düşünülebilecek yeni bir başlangıçtan söz edilmektedir.

Erdemli bir hayat yaşamışsanız ferah ve nezih mekanlarda, yiyeceklerin ve içkilerin tadına varabileceğiniz Brimir denen ve muhteşem manzarası olan bir salonda ya da belki de altın salon Sindri’de huzurlu bir hayat sürebilirsiniz. Fakat bunun tam tersi yerler de mevcuttur. “Ceset kumsalları” anlamına gelen Náströnd denen uğursuz bir salon olduğundan bahsedilir. Bu salonun kapılara kuzeye bakmaktadır ve bu hayra alamet değildir. Salonun duvarları iç içe geçmiş yılanlardan inşa edilmiştir ve içerisi de bu yılanların zehirleriyle doludur. Buranın misafirleri ise verdikleri yeminlerden dönenler ve gaddar katillerdir. Gelgelelim başka bir yeniden doğuş vardır:

Yeni bir dünyanın yükseldiğini görür kadın kahin,

Yine denizlerden ve bir kez daha yeşilliklerle kaplı olarak;

Kartalların gürüldeyen çağlayanların üzerinde uçtukları

Ve dağlardaki akıntılarda balık yakaladıkları.

Aesir yine buluşur Idavoll’da,

Ve konuşurlar Büyük Dünya Yılanı hakkında,

Ve anımsarlar verdikleri zor kararları,

Ve Büyük Tanrı’nın kendisine dair kadim gizemleri.

Bu şiirde, eski tanrıların kadim yaşamlarından kalma tuhaf masaüstü oyununa bir gönderme vardır:

Ardından yine çimlerde bulunacak,

Eskiden tanrıların sahip oldukları,

Altından yapılma o harikulade oyun taşları.

Bunların sonucu olarak ya da belki de yalnızca bu olanları takiben, bir altın çağ yaşanacaktır. Tarlalar ekilmeden ürün verecek -ki bu her zaman insanoğlunun hayali olmuştur-  ve bütün hastalıkların çaresi bulunacaktır. Baldr geri dönecek ve eski tanrıların çocukları, miraslarını devralacaktır. Kaynaklarda dünyayı yakıp yutan büyük yangından yalnızca iki insanın sağ kurtulacağını söylenir. Bunlar sabahları oluşan çiy damlalarıyla beslenmek suretiyle hayatta kalacaklar ve insan soyunun yeni anne ve babası olacaklardır. Böylece her şey yeniden başlayacaktır.

Sonraki Kayıt Önceki Kayıt